De forse daling van de ruwe olieprijs sinds juli, werkt door in prijzen van
motorbrandstoffen als benzine en diesel. Maar met diesel gaat het minder
hard omlaag dan met benzine.

Sinds de prijspiek van afgelopen juli, toen ruwe-olieprijzen op
recordniveaus van 147 dollar per vat noteerden, zijn brandstofprijzen fors
gezakt.

Voor Nederlandse benzineprijzen gaat het om een daling met zo’n 20 procent tot
een niveau van circa 1,32 euro per liter ongelood. Bij diesel is de daling
14 procent tot circa 1,16 per liter, blijkt uit gegevens van databureau
Thomson Datastream.

Klik hier voor de grafiek: Benzine
& Diesel versus Ruwe Olie.

De daling van de ruwe-olieprijs werkt niet één op één door op de
prijzen van benzine en diesel. Ruwe olie wordt in dollars verhandeld, zodat
er voor Europeanen een valuta-effect meespeelt bij de inkoop van ruwe olie.
Omgerekend in euro’s is de ruwe-olieprijs sinds medio juli zo’n 55 procent
gezakt. In dollars is sprake van een grotere daling van ruim 62 procent.

Ook belastingen zijn van groot belang. Omdat in de Nederlandse pompprijs de
accijnsheffing en de btw zwaar aantikken - voor benzine gaat het om circa
twee derde van de totale prijs - werken stijgingen en dalingen van de ruwe
olieprijs slechts beperkt door in brandstofprijzen.

Gelet op het belang van belastingen zou de verhouding bij benzine
ongeveer één op drie moeten liggen. Dus een daling van de ruwe-olieprijs in
euro's van 55 procent zou moeten leiden tot een daling van benzineprijzen
met zo'n 18 procent. De feitelijke daling van benzineprijzen sinds juli met
circa 20 procent, loopt hiermee in de pas.

Bij diesel is het belastinggehalte van de pompprijs iets lager, circa 40
procent. Een daling van de ruwe olieprijs met 55 procent zou daarom tot een
grotere daling van de pompprijs moeten leiden, te weten met zo'n 22 procent.

De feitelijke daling van dieselprijzen met ongeveer 14 procent sinds juli
blijft hierbij echter achter. Maar daar zijn wel redenen voor te vinden.

De trend richting zuinige auto's zorgt in Europa al enkele jaren voor
een 'verdieseling' van het wagenpark. In 2007 was van de nieuw verkochte
modellen 54 procent een diesel, blijkt uit gegevens van de Europese
branchevereniging van autoproducenten Acea.

Nederland zit onder het Europese gemiddelde. Van de nieuw verkochte
personenauto's ging het in 2007 in 28 procent van de gevallen om een diesel.
Maar ook in Nederland is sprake van een opgaande lijn.

Tegelijk is de capaciteit van olieraffinaderijen in West-Europa nog sterk
gericht op benzine. Het aanpassen van die raffinaderijen, zodat ze meer
diesel uit ruwe olie halen, kost veel geld.

Shell meldde afgelopen april dat zijn Rotterdamse raffinaderij in Pernis mikt
op de export van overtollige benzine naar de Verenigde Staten, dat nog meer
een benzinemarkt is. Dit zou lucratiever zijn dan aanpassing van de
capaciteit van Pernis voor de productie van extra diesel voor de Europese
markt.

De afgelopen maanden is de brandstofmarkt echter fors beïnvloed door de
mondiale financiële en economische crisis. "De vraag naar benzine
in de Verenigde Staten is gedaald, zodat er relatief veel benzine
beschikbaar is. Tegelijk zorgt de Europese trend richting meer dieselauto's
voor een aanhoudend hoge vraag naar diesel", bevestigt directeur
Dominic Boot van de branchevereniging van Nederlandse
petroleummaatschappijen VNPI.

Een ruim aanbod van Europese benzine en dieselkrapte, zorgen ervoor dat de
prijzen naar elkaar toe kruipen. Twee jaar geleden was benzine per liter
bijvoorbeeld nog zo'n 30 cent duurder dan diesel, terwijl dit verschil in
Nederland inmiddels is geslonken tot circa 18 eurocent, blijkt uit de
gegevens van Thomson Datastream.

Lachende derde is voorlopig de Russische olie-industrie. Die produceert
relatief veel diesel die uitgevoerd wordt naar West-Europa. Zo'n 15 procent
van de Europese diesel wordt geïmporteerd en daarvan komt het grootste deel
uit Rusland.

De Europese Commissie toonde zich maandag tegenover de Amerikaanse
zakenkrant The Wall Street Journal bezorgd over de groeiende afhankelijkheid
van geïmporteerde diesel uit Rusland. Zuinige en krachtige dieselmotoren
hebben veel te bieden, maar Europa betaalt daarvoor wel een prijs.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl